Üç Şair Üç İnsan

Ortalık açmış, uyandım. Dedim, artık gideyim,

Ama önce şu yoksul insanı memnun edeyim.

Bir de baktım ki tek onluk bile yokmuş kesede;

Mühürüm boynunu bükmüş duruyormuş sâde!

O zaman birdenbire içimden şu sonsuz hasret koptu:

Ya hamiyet duygusundan mahrum yaratılsaydım ya da param olsaydı!

***

Yukarıdaki şiir Mehmet Akif Ersoy'un Seyfi Baba adındaki manzum hikayesinin son dizeleridir. Yoksul ve hasta dostunun başında bir gece geçiren şairin sözlerine dikkat edin:

"Ya hamiyet duygusundan mahrum yaratılsaydım ya da param olsaydı!"

Yoksul dostuna parasızlık yüzünden yardım edemeyen şairin üzüntüsü...

Şiiri günümüz Türkçe'sine çevrilmiş haliyle internetten aldım.

Mehmet Akif dini bütün bir müslümandır. İslam birliği için (Panislamizm) çaba harcamıştır. Şiirlerinde din yoğun olarak kendini gösterir. Kur'an ayetlerini yorumlayan şiirler yazmıştır.

Ama aynı zamanda toplumsal mesajları olan manzum hikayeleri de vardır ve Seyfi Baba bunlardan biridir.

Ömrünce hakkı, adaleti, erdemi, vicdanı, merhameti, insan sevgisini yüceltmiş biridir.

Yoksuldan, emekten, ezilenden yana olmuş zulme karşı çıkmıştır. Çünkü ona göre vicdanlı olmak, insan olabilmek dinin temel buyruğudur.

******************

Ben duyarım, duyumsarım

Bizim oranın sızısı bu

Binip kara bir buluta Sıvas ilinden

Sıvas rüzgârında uçup gelmiş Helallik dilemeye.

Ey yüreğimin onmaz acıları

Ey beynimin dinmez sancıları

Suç ne bende, ne de sende

Suç seni karanlıklara gömenlerde

Ne de olsa yurttaşımsın

Kapalı olsa da bütün vicdan kapıları yüzüne

Bilmelisin bir yerin var canevimde.

***

Aziz Nesin'le Mehmet Akif'in doğum günleri aynı.

Yukarıdaki dizeler de Aziz Nesin'in. Sivas Acısı adlı şiirin son iki bendi.

Aziz Nesin, ateisttir, komünisttir. Toplumcu gerçekçi bir şairdir.

Şiirlerdeki insani duyarlılığın, vicdanın, erdemin birebir aynı olduğunu düşünüyorum ben. Kendisini yakmaya çabalayanları bile affedebilen bir yürek...

*******************

YİRMİNCİ YÜZYILIN İLK YARISI

Yirminci yüzyılın ilk yarısı,

Ölüm çağı oldu,

Zulüm çağı oldu,

Yalan çağı oldu..

Yirminci yüzyıl insanları,

Asıp kestiler,

Kesip biçtiler,

Tepeler gibi ölü yığıp

Deryalar gibi kan içtiler.

Çocukları ağlattılar,

Kadınların ırzına geçtiler.

Yirminci yüzyıl, insanların

Ağlamasın da kimler ağlasın?

***

Bu şiir de Cahit Külebi'den. Doğum günleri aynı. Külebi ne İslamcı ne ateist... Şiiri yorumlamaya gerek var mı? Yurdunun bütün acısını büyük bir duyarlılıkla yüreğinden şiire aktarmış bir şair....

******************************

İster dindar, ister ateist, ister sıradan biri...

Sapmadan eğilip bükülmeden, kimseye yanaşmalık yapmadan yüreğini ve sanatını ortaya koymuş insanlar...

İnsan olmaktan asla vazgeçmemiş, haktan, adaletten, ezilenden, emekten, insandan yana olmuş, zulme ve karanlığa direnmiş insanlar.

Ruhunu üç otuz paraya satmamış adam gibi adamlar...

*

Önce insan olmak; sonra ne isterseniz olun ama aklınızı ve yüreğinizi kiraya vermeyin.