16 Mayıs 2015 Cumartesi

BU TOPRAKLARIN TARİHSEL TALİHSİZLİĞİ


Antakya'da kent merkezinde Asi Nehrinin hemen kenarında on yıllardır müze olarak kullanılan, ben daha ortaokul öğrencisi iken defalarca ziyaret ettiğim bina boşaltılmış. Yeni müze binasına taşınmış.
Kesin tarihini bilmem ama neredeyse 80 yıldır müze olarak kullanılan bina neden yeterli görülmedi, bilinmez. Dört yıl önce gittiğimde pekala da yeterli bir bina olarak kullanımdaydı.
Sorun bu kadarla kalsa iyi.
Taşınırken o güzelim mozaikler yerlerinden hoyrat ve iş bilmez kişilerce sökülmüş, yeni yerlerine öylece rasgele monte edilmişler. Haberlerde gördüm. Mozaiklerin asıllarıyla ilgisi yoktu. Bir bölümünün ise çalındığı söyleniyor.
Kent merkezinde, kentin göbeğinde nehir manzaralı o bina kime peşkeş çekilecek, merak etmekteyim.
Rant uğruna talan edilen bu müze, Zeugma Antik kenti gün ışığına çıkmadan, dünyanın en önemli ve zengin ikinci mozaik müzesiydi. Birincisi Tunus'taymış.
Zeugma mozaikleri bulunduktan sonra Gaziantep'teki Mozaik müzesi birinci sıraya yerleşti. Antakya üçüncü sıraya kaydı.
O kadar değerli, o kadar zengin bir kültürel miras korkunç ellerde yok edildi.

Arkeolojiye meraklıyımdır. Hem de epeyce fazla. Ne bulursam okurum. Arkeolojik sit alanlarını her fırsatta gezerim. Bir iki kazı çalışmasını da görmüşlüğüm vardır. Zeugma ile ilgili kaynaklara bakarken ilginç bir öyküye rastladım.
Zeugma'dan kaçırılan bir mozaik ABD'de bulunuyor. Kanadalı bir mozaik uzmanı, bunları görüyor ve Zeugma'dan kaçırılan mozaikler olduğunu fark ediyor. Fotoğraflarını çekiyor ve Gaziantep Müze'si yetkililerine gönderiyor. Yapılan incelemede mozaiğin geri kalanı saptanıyor ve eksik parçanın ABD'de olduğu kanıtlanıyor. Kültür Bakanlığına durum bildiriliyor. Kültür Bakanlığı belgeler, fotoğraflar eşliğinde iade işlemi için başvuruyor.
ABD'li yetkililer, "Sizdekini bize verin, uygun biçimde bir araya getirelim, restore edelim. Biz burada bir süre sergiledikten sonra size tümüyle geri verelim." diyorlar. Türkiye kabul etmiyor. Parçalar geliyor. Burada birleştiriliyor. Ama Amerikalılar o denli olağanüstü bir restorasyon yapmışlar ki bizimkilerin yaptıkları onun yanında, tabiri hoş görün, "camızın suya ...... ması" gibi.
Arkeologların iş bulamadığı, arkeoloji bölümlerinin kapandığı ülkemde işi taş hamallarına yaptırırsanız olacağı budur.
(Bkz.http://www.yonsezi.com/zeugma-mozaik-muzesindeki-mozaikler…/ ) (Bkz.http://www.zeugmaweb.com )
İzninizle bir mozaik resmi paylaşacağım. Zeus ile Europa mitinin resmi. Olağanüstü güzel. Zeugma eserlerinden...

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder

DÜNDEN BUGÜNDEN

  Teyzeminkiyle aynı kumaştan diktirdikleri gökkuşağı renklerindeki yanar döner basma entarimin kirlenmesine aldırmadan, avluda bir köşeye ç...