25 Aralık 2023 Pazartesi

AD GÜNÜNÜ NERENİZDEN UYDURDUNUZ

 Doğum gününe "ad günü" demiyorlar mı, beynim karıncalanıyor..

"Yeğenimin ad günü kutlu olsun." muş.
Değişik ve ilginç görünmeye çabalayan özentiler...
Bu ülkede, babası gelince adını koyacak denilip bir yıl babasının tezkeresini bekleyen bebeler var. (Aile büyüklerinin duayla çocuğun adını üç kez yineleyerek yaptıkları ritüel yüzünden.)
Ya da benim gibi, erkek olacağım düşüncesiyle adı, doğmadan bir ay önce nüfusa kaydedilip de kız olunca dört beş ay sonra adı ve cinsiyeti düzeltilenler... (Şimdi ayrıntılarına girip anlatsam inanmaz ve gülersiniz.) Babacığım doğacağım günü yanlış hesaplayıp görevden izin alır gelir ama ben gelmeyince doğmuşum gibi gidip nüfusa yazdırır, işinin başına döner. Annemin ve dedemin bu işlerle uğraşmak zorunda kalmasını istemez çünkü.
Sonra, yine, Dede Korkut Öykülerindeki Boğaç Han var. Türklerin en eski geleneklerinden biri. (İyi ki eskide kaldı, çünkü milyonlarca çocuk adsız yaşar ve ölürdü. İşe yaramaz onca insanı düşünsenize.) Erkek çocuklar büyüyüp de bir yiğitlik göstermedikçe, toplum için yararlı bir iş yapmadıkça adları konmazmış. Öyküde, delikanlı bir boğa güreşinde boğayı yenince adı Boğaç olmuş.
Dünyada pek çok toplumda benzer gelenekler var. Örneğin Kızılderililerde...
İlk iki çocuğunu bebekken yitiren, bu nedenle de üçüncü çocuğunu nüfusa kaydettirmeden, adını bile koymadan yıllarca bekleyen bir aile tanımıştım. Okula başlarken adı konmuş ve nüfusa yazılmıştı. Yıllarca Dursun dedikleri çocuğun adını Ümit yazdırmışlardı. Ama çocuğu yazdırdıkları tarihte doğmuş gibi gibi yazdırınca olanlar olmuş, okula almamışlardı. Epey uğraştılar. Şimdi Ümit'in yaş günü mü diyeceğiz, ad günü mü?
Bu ülkede doğduğu gün adı nüfusa yazdırılan kaç kişi tanıyorsunuz?
Günümüzde bile doğum heyecanı atlatıldıktan sonra nüfus işleri akla geliyor..
Adın kulağa fısıldandığı gün müdür ad günü, resmiyet kazandığı gün müdür?
Ya doğmadan aylarca önce adı konanlara ne diyeceğiz.
Yani sözün özü cahil gösterişi böyle bir şey işte.
Ad günüymüş!.. Peh...

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder

DÜNDEN BUGÜNDEN

  Teyzeminkiyle aynı kumaştan diktirdikleri gökkuşağı renklerindeki yanar döner basma entarimin kirlenmesine aldırmadan, avluda bir köşeye ç...